Сидестеп Японоос айхыг үл харгалзан Халим агнуурын хоригийг алга ташив

2024 Зохиолч: Daisy Haig | [email protected]. Хамгийн сүүлд өөрчлөгдсөн: 2023-12-17 03:11

Сидней, 2014 оны 4-р сарын 1 (AFP) - Австрали, Шинэ Зеланд улсууд мягмар гарагт Япон улс жил бүр Антарктидын халим агнахаа зогсоох ёстой гэсэн шүүхийн шийдвэрийг сайшааж байсан боловч уг захиалгыг зөрчиж, шинэ "шинжлэх ухааны" нэрээр халим агнах ажиллагаагаа дахин эхлүүлэх вий гэсэн болгоомжлолыг төрүүлэв.

НҮБ-ын Гаагад байрладаг Олон улсын шүүх өнгөрсөн даваа гарагт Японы халим агнуурын хөтөлбөрийг шинжлэх ухааны нэрээр халхавчлан арилжааны чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж байгааг тогтоож, одоо байгаа халим агнуурын тусгай зөвшөөрлийг цуцлах ёстой гэж мэдэгджээ.

"Гэнэтийн урам хугарсан" Токио энэ шийдвэрийг биелүүлнэ гэж мэдэгдсэн боловч ирээдүйн халим агнуурын хөтөлбөр хэрэгжүүлэх боломжийг үгүйсгээгүй бөгөөд Шинэ Зеланд Япон уг захиалгыг тойрч гарахыг оролдож магадгүй гэж санаа зовж байгаагаа илэрхийлэв.

"ОУХТ-ийн шийдвэр нь Японы халим агнуурын хөтөлбөрийн хууль ёсны байдалд аварга том харпун живж байна" гэж Шинэ Зеландын Гадаад хэргийн сайд Мюррей Маккулли мэдэгдэв.

Тэд үүнийг задалсны дараа Японд үлдээх шийдвэр гаргасаар байна. Энэ нь тэд Өмнөд далайд дахин халим агнах ажлыг эхлүүлэх боломжтой гэсэн шинжлэх ухааны үндэслэлтэй шинэ хөтөлбөр боловсруулах гэж байгаа эсэхийг судлах явдал юм.

"Бидний үүрэг бол тэднийг энэ чиглэлд орохоос нь татгалзсан дипломат яриа хэлэлцээ хийх явдал юм."

Японы сайд Мягмар гарагт халим агнахыг хамгаалав. Зарим хүмүүс үүнийг соёлын чухал дадал гэж үздэг байсан боловч Япон цаашид ямар алхам хийх талаар дэлгэрэнгүй ярихаа больжээ.

"Халимны мах бол хүнсний чухал эх үүсвэр бөгөөд шинжлэх ухааны баримт дээр үндэслэн үүнийг хэрэглэх засгийн газрын байр суурь өөрчлөгдөөгүй" гэж Хөдөө аж ахуй, ой, загас агнуурын сайд Ёшимаса Хаяаши хэвлэлийн бага хурал дээр хэллээ.

"Бид шүүхийн шийдвэрийг нарийвчлан шалгаж, (авах арга хэмжээг) хурдан судлах болно" гэж тэр Жижи мэдээллийн агентлаг мэдээлэв. Японд мөн далайн эргийн дагуу халим агнах хөтөлбөр хэрэгжүүлдэг бөгөөд уг хоригт хамрагдаагүй болно.

Австрали улс Шинэ Зеландын дэмжлэгээр жил бүр өмнөд далайн ан хийхээ зогсоох зорилгоор 2010 онд ОУХТ-ийн өмнө Японыг татан оролцуулсан.

Токио нь 1986 онд арилжааны халим агнахыг хориглосон хууль ёсны цоорхойг ашиглаж, практикт шинжлэх ухааны мэдээлэл цуглуулах боломжийг олгосон гэж буруутгаж ирсэн.

Япон улс 1988 оноос хойш уг схемийн дагуу аварга том хөхтөн амьтдын 10 000-г нь устгасан гэж Австрали мэдэгдэв.

Баруун Сиднейн их сургуулийн олон улсын хуулийн шинжээч Стивен Фрийландын хэлснээр Япон улс энэхүү шийдвэрийг хормой болгохын тулд халим агнах хөтөлбөрөө өөрчилж болно. Тэрээр ОУХБ-аас баталсан шинжлэх ухааны судалгаанд халимыг устгах ажлыг багтааж болно гэдгийг онцлов.

"Японы хувьд тулгарсан бэрхшээл бол үхлийн бус судалгааны аргуудыг зохих ёсоор нь тооцоогүй, эсвэл зарласан бодит тоогоо зөвтгөж чадаагүй явдал байв" гэж тэр хэллээ.

"Үүний оронд Япон улс (судалгааны хөтөлбөрөө) хэрэгжүүлэхдээ яагаад хууль ёсны үүргээ зөрчсөн болохыг маш нарийн судалж магадгүй бөгөөд эдгээр бүх элементүүдийг харгалзан үзсэн шинэ халим агнуурын хөтөлбөрийг боловсруулж хэрэгжүүлэхийг эрэлхийлж магадгүй юм."

Япон улс JARPA II судалгааны хөтөлбөр нь халим агнах чадварыг судлахад чиглэсэн гэж үзэж байсан боловч ОУХБ халимыг устгахгүйгээр, эсвэл дор хаяж цөөнийг нь алахдаа судалгаа хийх арга замыг судалж чадаагүй гэж үзжээ.

Халим агнуурын асуудлаар Японтой яриа хэлэлцээ хийж байсан асан Масаюки Комацу хэлэхдээ Токио сүүлийн арван жилийн хугацаанд өөрсдийнхөө хойрго хандлагын золиос болжээ.

"Шүүх хуралдаан, хуралдаан дээр Япон улс мэдээлэл олж авахад шаардлагатай хэмжээгээр халим барьсангүй тул шинжлэх ухааны судалгаандаа төдийлөн амбицгүй байгаа нь тодорхой боллоо" гэж тэр хэллээ.

"Үүний үр дүнд судалгааны халим агнуурын хөтөлбөрийг бүхэлд нь арилжааны ан гэж үзсэн."

Хикосаемон гэдэг нэрээр нэрлэгдсэн Японы асуудлын талаархи нэр хүндтэй блогчин, нийгмийн тоймч хэлэхдээ халим агнуурын хөтөлбөр "шинжлэх ухаан" мөн үү үгүй юу гэсэн явцуу асуудал нь гол санаагаа алдсан юм.

"Миний бодлоор энд байгаа хоёр тал өөрсдийн байр сууриа ёс суртахууны хувьд зөвтгөхийг эрэлхийлж байсан нь тодорхой байна" гэж тэр AFP-д хэлэв.

"Энэ нь шинжлэх ухааны халим агнуурын хөтөлбөрөөрөө техникийн асуудлуудаа засч залруулж чадсан ч гэсэн … Энэ асуудалд учирсан PR хохирол улам бүр нэмэгдэж байгаа эсэхийг Япон үнэлэх хэрэгтэй болно."

Хикоземон нэмж хэлэхдээ, олон Япончуудын хувьд халим агнуурын асуудал өөрөө онцгой чухал биш юм.

Гэхдээ "энэ асуудлаар Японыг чөтгөрт оруулах гэсэн хүчин чармайлт нь халим агнах, идэх эрхийн тухай асуудлаас өөр соёлын үнэт зүйлтэй улс орнуудын шударга ёсны эрх ашгийн асуудал болж хувирсан бүслэлтийн сэтгэлгээг цайруулж байна."

16 шүүгчийн 12 нь Япон, Антарктид халим агнахыг зогсоох тушаал өгсөн ялын тогтоолыг дэмжиж, үүнд Орос, Хятадаас шүүгчид оролцсон гэж Японы хэвлэлүүд мэдээлэв.

Үүнийг эсэргүүцсэн дөрвөн шүүгч нь Японы Хисаши Овада, Франц, Марокко, Сомалийн шүүгчид байв. Японы Гадаад хэргийн дэд сайд асан, НҮБ-д суугаа элчин сайд 81 настай Овада бол угсаа залгамжлах хунтайж Нарухитогийн гэргий Масакогийн өв залгамжлагч юм.